Beton Karakteristik Dayanımı

Beton sınıfını tanımlamak için kullanılan, istatistik verilere dayanılarak belirlenen ve bu değerden daha düşük dayanım değeri elde edilmesi olasılığı, belirli bir oran ( TS 500’ de % 10, TS EN 206-1’ de %5 olan dayanım değeridir.

Ortalama Dayanım (x) veya (fcm)

Belirli bir sınıf betondan belli bir sürede alınan beton numunelerinin aritmetik ortalama dayanım değeridir.

Standart Sapma (S)

Beton dayanım sonuçlarının ortalamadan ne ölçüde sapma gösterdiklerini ifade eden bir değerdir. İstatistiksel analizde büyük önemi olan standart sapmanın küçük olması ortalamadan sapmanın ve riskin az olduğunun göstergesidir.

Değişkenlik Katsayısı (varyasyon katsayısı) (v)

Değişkenlik katsayısı, standart sapmanın ortalama dayanım değerine oranı olup % olarak ifade edilir. Bu değer dağılmayı rakam yerine yüzde olarak ifade eder. Beton kontrolü hakkında fikir edinilmesini sağlar.

Normal Frekans Histoğramı (Frekans Dağılımı)

Belli bir beton sınıfına ait olarak apsiste (x ekseni) beton basınç dayanımları, ordinatta (Y ekseni) deney sayısı veya deney yüzdesi olmak üzere gösterilmesiyle meydana gelen şekildir. Bu histoğramın üst ve orta noktalarının birleştirilmesiyle normal frekans eğrisi (çan eğrisi ) elde edilir.Eğer beton kontrolü iyi ise,basınç dayanımı sonuçları ortalama değer etrafında kümeleşecek ve çan eğrisi uzun ve dar olacaktır.Basınç dayanımlarındaki dağılım arttıkça değerler yayılır, eğri kısa ve geniş bir biçim alır.

Beton Basınç Dayanımlarının Aylık Değişim Grafikleri

Belli bir beton sınıfına ait basınç dayanım sonuçlarının her ay için aritmetik ortalamaları hesaplanır. Apsiste aylar ordinatta dayanımlar gösterilerek grafikler çizilir. Grafiklerde 7 ve/veya 28 günlük basınç dayanım değerleri ile aylık değişimler görülür. Aynı şekilde yıllar için de benzer değerlendirmeler yapılabilir.

Fark (F)

Bir gruptaki en büyük ve en küçük dayanım değerleri arasındaki farktır. Bu değer deneyler arasındaki standart sapmanın hesaplanmasında kullanılır.

Deneyler Arası Standart Sapma ve Değişkenlik Katsayısı (S1) (V1)

Aynı betonun muhtelif yerlerinden alınan beton numunelerinin kendi arasında meydana gelen farklılıklardan kendi içindeki dağılımın ölçüsü hesaplanır. Hesaplamalar aşağıdaki formüllerden yapılır.